Dünden bugüne biyoyağlama yağları

Dünden bugüne biyoyağlama yağları

İnsanın tekerleği keşfi, alet kullanmaya, inşaatlar yapmaya başlamasıyla yağlayıcı kavramı ve yağlamanın sağladığı avantajlar yaşama girdi. Kimya endüstrisi ve petrol rafinasyonu gelişimi bir yanda iken, sanayi devrimi ile motorlar, makineler, taşıtlar geliştikçe yağlama sektörü de gelişti. Bugün pazarda envai çeşit yağlama yağı, gres ve hidrolik sıvı var. Endüstri ve enerji sektörü fosil kökenli ham maddelerle ilerlerken, diğer yanda bitkisel ve hayvansal kaynaklar önemini hep koruyarak bugüne ulaştık. Eski Roma’da su dahil pek çok sıvının yağlayıcı olarak kullanıldığı biliniyor. Eski Mısır’da devasa piramitlerin yapımında taş ve kereste hareketliliğinde zeytinyağı kullanıldı. Bilinen en eski hidrolik sıvı su bazlıdır. 19. yüzyılda don yağı tramvay tekerlek yağlayıcısı, balina sperm yağı ise eğirme-dokuma makinelerinde yağlayıcı idi. Bu bitkisel ve hayvansal yağlar, diğer deyişle biyoyağlayıcılar sanayileşmenin mühim yapı taşları oldu. 1859’da Pennsylvania’da petrol sondajı başlaması kritik tarih oldu. Rastlantı sonucu sperm yağının petrol ile karışmasının makine ömrünü uzatacağı keşfedildi. Ardından petrol kökenli yağlayıcılar pazara hakim oldu. 20. yüzyıl başında biyoyağlayıcılarla ilgili mühim bir gelişme oldu. Charles Wakefield yeni yağlama yağı geliştirme çalışmalarında Hint Tohumu (Ricinus Communis L.; Castor Bean; Hint Fasulyesi) yağı eklenmesinin olumlu sonuçlarına ulaşarak, yeni ürüne Castrol adını verdi. 1919'da John Alcock ve Arthur Brown ilk Atlantik ötesi uçuşta motor yağı olarak Castrol kullandı. Günümüzün lider yağlayıcı markalarından biri işte böyle doğdu. Eski Mısır’da aydınlatma için kullanılan Hint tohumu yağı ilk biyoyakıtlardan da biridir. Bitki günümüzde enerji bitkisi sınıfına dahil olup biyodizel üretiminde de kullanılmaktadır. Osmanlı da zeytinyağını camilerde yakıt olarak kullandı.

Yağlı tohumu ve yağı yenmeyen küçük bir ağaç olan Hint fasulyesi endüstri için önemlidir. Hint tohumu yağı diğer bitkisel yağlardan farklı yağ asidi bileşimine sahiptir. Bileşimindeki hidroksi yağ asidi, risinoleik asit (C18H34O3) eşsiz olup, yağın özelliklerini benzersiz kılarak, endüstride farklı kullanım alanları için seçenekler (yağlayıcılar, boyalar, kaplamalar, mürekkepler, farmasötikler, plastikler gibi) yaratır. Biyoyağlayıcıların ham maddeleri bitkisel yağlar, hayvansal yağlar ve biyoatıklar olup, günümüz ürünlerinde aspir, kanola, palm, pamuk, ve soya yağları öne çıkmakta.

Petrol rezervlerinin sınırlı olması, fosil kaynak sebepli çevre ve iklim değişikliği sorunları, biyobozunur ve toksik olmayan yağlayıcı arayışları ile 80’li yıllardan başlayarak biyoyağlayıcılar giderek artan önemle uygulamada. Günümüzde bitki, hayvan, mikroorganizma ve insan sağlığı dostu, toprak ve suda toksiklik yaratmayan, hızlı biyobozunur yağlayıcılar ve atık biyoyağlayıcılar, endüstrinin değişmek için yeşil dönüşümünde ayrı bir yere sahip. Sözün özü yaşam döngüsü boyunca doğa, çevre ve iklim dostu biyoyağlayıcılar önemli. Yanı sıra biyokökenli katkı maddeleri geliştirme çalışmaları da sürmekte. Hepsine biyorafineri üst başlığında, biyoekonomideki yeşil kimya çözümleri olarak bakmak gerek.

1.04.2022 14:55:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    

Köşe Yazıları - Son Eklenen Haberler

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikayesi VIII - Atık Yağ Geri Kazanım Teknolojileri

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikayesi VIII - Atık Yağ Geri Kazanım Teknolojileri

Atık yağ oluşumunun kaynağında en aza indirilmesi ve kaçınılmaz olduğu durumlarda ise rafinasyon / rejenarasyon ile hammadde geri kazanımı ve bu alternatiflerin de ...

10.05.2024 17:02:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Atık Motor Yağlarında Bulunan Metal Konsantrasyonları

Atık Motor Yağlarında Bulunan Metal Konsantrasyonları

Motor veya karter yağları olarak da adlandırılan benzinli ve dizel motor yağları, hareketli motor parçalarındaki sürtünme ve aşınmaları azaltma gibi önemli ...

9.05.2024 16:15:00
Dr. Volkan Pelitli    
Otomotiv Teknolojilerinde Son Trendler ve Madeni Yağ Analizi: Geleceğin Motor Performansı

Otomotiv Teknolojilerinde Son Trendler ve Madeni Yağ Analizi: Geleceğin Motor Performansı

Otomotiv endüstrisi, hızla değişen bir dünyada yol alıyor. Teknolojik gelişmeler, çevresel sürdürülebilirlik, güvenlik ve kullanıcı deneyimi ...

8.05.2024 14:03:00
Umut Arslan    
Deniz Yakıtları ve Biyorafineriler

Deniz Yakıtları ve Biyorafineriler

Yaşam, diğer deyişle besin zinciri toprakta ve denizde fotosentez ile başlar. Gezegenimizin su, azot, karbon döngüsünde denizler ve iç sular yaşamın mavi ...

30.04.2024 16:00:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Elektriklendirmede Sera Gazı Nötr E-Sıvılar

Elektriklendirmede Sera Gazı Nötr E-Sıvılar

Yeşil, döngüsel, dijital dönüşüm için enerji sektörünün değişim yolunda elektrifikasyonu, en iyi sürdürülebilirlik ...

12.03.2024 14:30:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Greste Kritik Konular

Greste Kritik Konular

BORA KIRAZLILAR Makine Mühendisi Gema Oil Madeni Yağlar Teknik ve Private Label Ürünler Uyum Müdürü   Endüstriyel dünyada, ...

12.03.2024 14:20:00
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi - VII Atık Yağ Geri Kazanım Yöntemleri

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi - VII Atık Yağ Geri Kazanım Yöntemleri

Atık yağların geri kazanımı; içerisinde bulunan her türlü kirletici, oksidasyon ürünleri ve partiküllerin giderilerek ulusal veya uluslararası ...

12.03.2024 12:35:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Zorlu Koşullar için Biçilmiş Kaftan: Gresler

Zorlu Koşullar için Biçilmiş Kaftan: Gresler

Sıvı madeni yağ analizinin takibi kadar, kritik ekipmanlarımızda kullandığımız greslerin kimyasal yapısını, kullanım alanlarını bilmemiz ve bu minvalde analizlerin yakından takip ...

12.03.2024 12:15:00
Umut Arslan    
Atık Yağ Oluşum Miktarı Tahmin Edilebilir mi?

Atık Yağ Oluşum Miktarı Tahmin Edilebilir mi?

Atık yağların etkili ve sürdürülebilir yönetiminde en temel problem, atık yağ minimizasyonu ve geri kazanım (ham madde, enerji vb.) stratejileri planlanmadan ...

12.03.2024 12:00:00
Dr. Volkan Pelitli    
Prosesin Ana Kaynağı Kadın

Prosesin Ana Kaynağı Kadın

Figen Aksu Yüksek Kimyager 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutladığımız bu hafta, sizleri kadın istihdamı üzerine ...

8.03.2024 09:30:00